Παγκοσμιοποίηση, σκέψεις-συναισθήματα.

Παγκοσμιοποίηση, σκέψεις-συναισθήματα.

Η παγκοσμια κοινοτητα.Παγκοσμιοποιηση.Φραση και ορος ακουγονται πολυ συχνα.Εισαστε υπερ ή κατα?
Απο τα λιγα θεματα που δεν εχω ξεκαθαρες αποψεις.Για το λογο αυτο ζητω τη βοηθεια του κοινου.Την δική σας.Ελπιζω η πλειοψηφια να εχει τη σωστοτερη αποψη.
Θα επανελθω αφου...ρυθμισω την trinitron λυχνια μου στα σωστα-βασικα χρωματα!

Το να είσαι υπέρ ή κατά της παγκοσμιοποίησης είναι το ίδιο άτοπο όσο και το να υποστηρίζεις ότι είσαι υπέρ ή κατά της βροχής. Πρόκειται για ένα φυσικό φαινόμενο που δημιούργησε η τεχνολογία και δεν πρόκειται να φύγει μόνο και μόνο επειδή δεν μας αρέσει ή δεν μας εξυπηρετεί.

Πρέπει όμως να αγωνιστούμε υπέρ μιας δίκαιης παγκοσμιοποίησης που θα πραγματοποιηθεί για το καλό των λαών και όχι για τα συμφέροντα των επιχειρήσεων. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει και οι πολέμιοι της παγκοσμιοποίησης μοιάζουν με τους αγανακτισμένους κολίγους του μεσαίωνα που επαναστατούσαν μεν κατά του φεουδάρχη (πολλές φορές με μεγάλη βιαιότητα), αλλά δεν καταλάβαιναν ούτε τι χρειαζόντουσαν, ούτε ποιος ήταν ο καλύτερος τρόπος για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους. (Γι' αυτό και τελικά δεν νίκησαν ποτέ και χρειάστηκε η εμφάνιση των αστών για να γκρεμιστεί οριστικά η φεουδαρχία).

Ίσως μερικοί να βρουν προσβλητικό αυτό το χαρακτηρισμό για τους "μαχητές" της Γένοβας και του Σιάτλ. Ωστόσο, επειδή κανένας τους δεν εμφανίστηκε ποτέ στη συνάντηση των 7 φτωχότερων κρατών του κόσμου (που λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο εδώ και μια πενταετία), αλλά όλοι έτρεξαν στο Porto Alegre μια και εκεί υπήρχαν κάμερες αρχίζω αν υποπτεύομαι ότι οι αντιδράσεις τους δεν οφείλονται στην αδικία της παγκοσμιοποίησης, αλλά στο γεγονός ότι τα κέρδη τα μοιράζονται άλλοι.

Η οικονομική διάσταση!

Η 'παγκοσμιοποίηση' (globalization) ως έννοια υπάρχει εδώ και δεκαετίες. Όμως μόλις τα τελευταία χρόνια βγήκε στο προσκήνιο. Ο λόγος; Άρχισε να παρεκκλίνει απ'τις αρχικές εκτιμήσεις περί 'παγκόσμιας' ειρήνης και ευημερίας!

Έχει αποκτήσει πολλούς φίλους, αλλά και φανατικούς εχθρούς! Και οι αντίπαλοί της, την αντιμάχονται μέσα από εντελώς διαφορετικές σκοπιές. Πολλοί την παρουσιάζουν ως 'στάτους κβο'. Σαν κάτι που δεν αλλάζει, αλλά επιβάλλεται απ'τις εξελίξεις των καιρών!

Η πρόσφατη χρεοκοπία της Αργεντινής, έφερε την παγκοσμιοποίηση ως βασικό υπαίτιο. Ήταν αλήθεια αυτό; Ίσως όχι απόλυτα, αλλά σίγουρα έπαιξε σημαντικό ρόλο. Και οι πιέσεις επίσης που δημιουργεί στις οικονομίες των αναπτυγμένων χωρών την βάζουν σε καθεστώς συνεχούς αμφισβήτησης.

Μα τι είναι τελικά; Ξέρουμε όλοι τι σημαίνει 'παγκοσμιοποίηση';

Χαρακτηρίζεται ως η αποικιοκρατία του 21ου αιώνα! Στην πράξη, δεν είναι τίποτα παραπάνω απ'την διεύρυνση της ελεύθερης αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο. Για να την καταλάβουμε όμως, πρέπει πρώτα να ανατρέξουμε στις διάφορες οικονομικές θεωρίες που έχουν προταθεί και εφαρμοστεί στο παρελθόν.

Η διαμάχη στη διαχείριση του καπιταλισμού, έχει να κάνει με τον νεοφιλελευθερισμό και τη σοσιαλδημοκρατία. Οικονομικά αυτό μεταφράζεται πολύ απλά με ένα μόνο παράγοντα. Ο τρόπος με τον οποίο ελέγχεται η αγορά. Ακόμα πιο απλά.....το ερώτημα αφορά τον έλεγχο των τιμών των προϊόντων. Να ελέγξουμε με κρατικό παρεμβατισμό τη διακύμανση των τιμών ή.....να αφήσουμε τις τιμές ελεύθερες;

Μέχρι τώρα, ιστορικά έχουν εφαρμοστεί και οι δύο πρακτικές ανά περίπτωση με σχετική ως μεγάλη επιτυχία. Για παράδειγμα, η μεγάλη κρίση στην Αγγλία μετά το β' παγκόσμιο πόλεμο, αντιμετωπίστηκε απ'το κόμμα των εργατικών, με κοινωνικές παροχές και έλεγχο των τιμών. Δώστε χρήματα στους άνεργους και καταπιεσμένους, για να μπορούν να καταναλώνουν προϊόντα και έτσι να κινείται η αγορά. Παράλληλα, έλεγξε τις τιμές με παρεμβατική πολική, για να μειωθεί ο πληθωρισμός ώστε τα όποια χρήματα μπορείς να δώσεις, να έχουν μεγαλύτερη αγοραστική αξία! Αυτή είναι η γνωστή πολιτική της σοσιαλδημοκρατίας!

Οι νεοφιλελεύθεροι λένε: Το πρόβλημα δεν είναι ο πληθωρισμός, αλλά η ανεργία. Οικονομικά, η μείωση του πληθωρισμού οδηγεί σε αύξηση της ανεργίας. Γιατί το νόμισμα 'σκληραίνει' και οι εξαγωγές μειώνονται. Αυτό οδηγεί σε μείωση της παραγωγικότητας (λιγότερα αγαθά προς πώληση) και έτσι αυξάνονται οι απολύσεις για να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα. Συνεπώς.....ανεργία!

Στην κατεστραμμένη Γερμανία του β' παγκοσμίου πολέμου, όλα άλλαξαν απ'τη μια μέρα στην άλλη με μια πολιτική απόφαση: Την απελευθέρωση των τιμών! Τι συνέβη;
Η αγορά 'πλημμύρισε' από προϊόντα που ήταν στις αποθήκες των παραγωγών και δεν βγαίνανε προς κατανάλωση. Οι τιμές στην αρχή ήταν τσουχτερές αλλά λόγω ανταγωνιστικότητας άρχισαν να μειώνονται. Νέες ανάγκες, άρχισαν να δημιουργούνται. Μεταφορείς των προϊόντων, πωλητές, διαφημιστές, παραγωγοί, χονδρέμποροι, έμποροι, κοκ... Η αναζωγόνηση της αγοράς προσέλκυσε μετανάστες. Φθηνά εργατικά χέρια που δώσανε ώθηση στις κατασκευαστικές εταιρίες. Σύντομα η Γερμανία, άρχισε να οικοδομείται ξανά. Χμ...., το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε! Τώρα, η Γερμανία όμως αρχίζει πάλι να νοσεί. Τι φταίει;

Μακροοικονομικά, η απελευθέρωση των τιμών δημιουργεί μια παρενέργεια στο σύστημα. Τη μεσιτική λογική! Το χάσμα μεταξύ παραγωγού και εμπόρου, μεγαλώνει ασταμάτητα. Σε ελεύθερη μετάφραση: Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών....μεγαλώνει, μέρα με τη μέρα! Ο αγρότης βλέπει να πουλιέται η σοδιά του για ένα κομμάτι ψωμί και η τελική τιμή να έχει 100πλάσια αξία! Το μπακάλικο κλείνει! Οι 'οικογενειακές' επιχειρήσεις δεν αντέχουν τις πιέσεις του ανταγωνισμού και κλείνουν κι αυτές! Ανεργία ξανά.....!

Όσοι έχουν σύγχρονα μέσα παραγωγής, αντέχουν στον ανταγωνισμό της αγοράς. Νέες τεχνολογίες. Αυξάνουν τον ανταγωνισμό και την ανεργία επίσης. Δείτε τι συνέβη στην Ελλάδα, μετά ΟΝΕ εποχή! Θυμάστε την απελευθέρωση των τιμών της βενζίνης; Πότε άρχισε να εισέρχονται μαζικά Αλβανοί στη χώρα; Γιατί άραγε τώρα....κλείνει η 'Υβόννη'; Ο Σημίτης προσπάθησε να εφαρμόσει σε μερικές κατηγορίες προϊόντων, τους νόμους της ελεύθερης αγοράς, όπως θα έκανε ένας νεοφιλελεύθερος Νεοδημοκράτης!

Ο καπιταλισμός χαρακτηρίστηκε απ'τους Μαρξιστές, ως το ελενίτ! Ανεβαίνει, κατεβαίνει, ανεβαίνει, κατεβαίνει, κοκ.! Αυτό είναι....ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ σωστό!
Τώρα που η ελεύθερη αγορά, γίνεται παγκόσμια; Τα ανεβοκατεβάσματα θα είναι ολέθρια για μερικούς, π.χ. Αργεντινή! Για κάποιους άλλους.....θα τους δώσει μια καλύτερη μοίρα για κάποιο διάστημα. Αυτό συμβαίνει στις υποανάπτυκτες χώρες που μπορούν τώρα να διακινήσουν αγαθά σε μεγαλύτερη κλίμακα, ενώ πριν πεινούσαν. Βέβαια.....τους τα αγοράζουν για ένα κομμάτι ψωμί, αλλά γι'αυτούς προς το παρών είναι.....χρυσάφι!

Μελετώντας ο Αμερικάνος την ιστορία, κατάλαβε πως το δόγμα πρέπει να αλλάξει! Θα δημιουργήσω παγκοσμιοποίηση της ελεύθερης αγοράς και μετά θα την ελέγξω ΕΓΩ! Έτσι θα ευημερώ πάντα! Μου 'κουνιέται' κάποιος; Του παίρνω το κεφάλι, για να πουλήσω τα όπλα μου! Ελέγχω το πετρέλαιο και την ενέργεια. Σε όσους δεν γουστάρω, κάνω εμπάργκο! Αυτοί δεν θα συμμετέχουν στην παγκόσμια αγορά! Αν το αποφασίσω, καταστρατηγώ τους νόμους του ελεύθερου εμπορίου και ελέγχω τις τιμές....(βλέπε την περίπτωση με το χάλυβα!)

Αυτά προς το παρών! Πολλά έγραψα..... Δεν αναφέρθηκα καθόλου στις επιπτώσεις του 'παγκόσμιου χωριού' πάνω στις ανθρώπινες αξίες, την έννοια του εθνικού πλούτου, της κουλτούρας. Το αφήνω για αργότερα. Η δική μου προσέγγιση ήταν καθαρά ενημερωτική, μέσα από το πρίσμα της οικονομίας. Για να μην λέει πως τα ξέρει μόνο ο.....Σημίτης!

Χμμ..εγω θα ηθελα να σας ρωτησω κατι αλλο σχετικο με την παγκοσμιοποιηση. Διαβαζοντας αυτα που ειπε ο κουρσαρος και ο blur ειδα πως τελικα δημιουργειται ενα προβλημα μεταξυ εμπορων και παραγωγων, ως προς την εκμεταλλευση των αγαθων και την πωληση τους στο ευρυ κοινο.

Δεν ανηκω σε καμια απο αυτες τις κατηγοριες, οποτε και θα θεωρηθω ως καταναλωτης. Αυτο που τελικα δεν καταλαβαινω, κυριως λογω της ελλειπους ενασχολησης μου με το θεμα, ειναι τον τροπο με τον οποιο θα επηρεασει το ατομικο κυριως επιπεδο η παγκοσμια ελευθερη αγορα. Κατανοω τις επιπτωσεις που θα εχει η οποιαδηποτε αποφαση των ισχυρων, σε επιπεδο εθνικο, δεδομενου οτι μια χωρα απλα και μονο δεν συμφωνησε με τις μεθοδους των, κτλ. (εμπαργκο, μεγαλυτερες τιμες, και αλλα πολλα).

Αν υποθεσουμε ομως οτι στη χωρα μας ας πουμε, ολα βαινουν καλως, και υπαρξει μια γενικοτερη αποδοχη της ολης προσπαθειας. Ποια θα ητανε τα αποτελεσματα της παγκοσμιοποιησης για εμενα; Σχετικα με την αγορα εργασιας η οποια σε προσωπικο επιπεδο ειναι οι τηλεπικοινωνιες, δεν βλεπω τον τροπο με τον οποιο θα δημιουργονταν αρνητικες συνεπειες. Ισα ισα που νομιζω οτι καλυτερες ευκαιριες θα εχω να βρω δουλεια και να εξεληχθω απο οτι πριν 5-10 χρονια. Σε συνδιασμο μαλιστα με το ελευθερο εμποριο και την ευκολοτερη διακινηση πληροφοριων, κρινω πως το εδαφος ειναι αρκετα προσφορο.

Υπαρχει κατι το οποιο χανω σε αυτο το συλλογισμο μου; Γνωριζω πως καποιες χωρες θα αντιμετωπισουνε προβληματα, ειδικα οι φτωχοτερες ισως. Και δεν ειμαι παρτακιας να το πω ετσι για να μην με νοιαζει για την τυχη τους. Αλλωστε και η δικια μου εξαρταται απο αυτων και μαλιστα σε μεγαλο ισως ποσοστο. Δεν πιστευω ομως οτι ειναι αυτος ο λογος για τον οποιο φωναζει ο κοσμος. Και το γεγονος οτι η Αμερικη θελει να ελεγχει τους παντες και τα παντα παλι για μενα δεν αποτελει αιτια. Αν ητανε ετσι δεν θα υπογραφανε την συμφωνια πριν 2-3 εβδομαδες σχετικα με την εκδοση πολιτων της ΕΕ και αλλα νομικα θεματα.

Καμια ιδεα...μηπως δεν καταλαβαινω κατι...;;;

Θα παραθέσω δύο αντίθετες απόψεις για την παγκοσμιοποίηση. Η πρώτη είναι πολύ αισιόδοξη και εναρμονίζεται πλήρως με τις αρχές της οικονομικής επιστήμης .

Η δεύτερη περιέχει όσα επιχειρήματα θα ακούγαμε από τους πολέμιους της παγκοσμιοποίησης, αν φρόντιζαν να ουρλιάζουν λιγότερο και αφιέρωναν περισσότερο χρόνο στο διάβασμα, την αναζήτηση πληροφοριών και την ψύχραιμη ανάλυση των γεγονότων.

1. Υπέρ της παγκοσμιοποίησης

Ευημερία για όλους....

Πολλά θεωρητικά και εμπειρικά παραδείγματα έχουν αποδείξει ότι όσο λιγότερα εμπόδια υπάρχουν στο εμπόριο τόσο αυξάνει ο ανταγωνισμός και τόσο καλύτερα ή/και φθηνότερα προϊόντα απολαμβάνει ο καταναλωτής.

Παγκοσμιοποίηση λοιπόν σημαίνει ευημερία, παρόλο που στην πορεία εμφανίζονται δικαιολογημένες αντιδράσεις απ' όσους ήταν ωφελημένοι από το παλαιό καθεστώς. Για παράδειγμα, οι δασμοί που υπήρχαν παλαιότερα στις μπανάνες ωφέλησαν πάρα πολύ τους παραγωγούς της Κρήτης που φυσικά διαμαρτυρήθηκαν όταν επετράπη η πώληση φθηνής μπανάνας από το εξωτερικό. Η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών όμως μπόρεσε να απολαύσει καλύτερα και φθηνότερα προϊόντα, ενισχύοντας παράλληλα και το εισόδημα των χωρών του τρίτου κόσμου που μέχρι τότε έβρισκαν κλειστή την πόρτα της ελληνικής αγοράς.

Μακροπρόθεσμα λοιπόν η παγκοσμιοποίηση κάνει τον κόσμο πλουσιότερο, παραγωγικότερο και δικαιότερο αφού "κερδίζουν" όσοι παράγουν περισσότερο ή καλύτερα και όχι εκείνοι που ενισχύονται από το κράτος με χαριστικές συμβάσεις, ειδικούς προστατευτικούς δασμούς, επιδοτήσεις κ.τ.λ.

Πρόοδος και αδελφοσύνη.

Αν και συχνά η παγκοσμιοποίηση παρουσιάζεται ως μια συνομωσία των πλουσίων και ισχυρών στην πραγματικότητα αποτελεί μια φυσική συνέπεια της τεχνολογικής προόδου. Χάρη στην εξέλιξη των μεταφορών και των τηλεπικοινωνιών οι άνθρωποι σήμερα επικοινωνούν και ταξιδεύουν πολύ περισσότερο από πριν. Εμπορεύονται λοιπόν περισσότερο και η ιστορία μας έχει διδάξει ότι το εμπόριο υπήρξε πάντοτε μια επαναστατική και προοδευτική δύναμη, καθώς όσοι ταξιδεύουν γνωρίζουν διαφορετικούς ανθρώπους, διδάσκονται καινούριες τεχνικές και μαθαίνουν να σέβονται τους άλλους πολιτισμούς.

Παγκοσμιοποίηση λοιπόν σημαίνει λιγότερο μίσος, εξαφάνιση του πολέμου και κατάργηση των διακρίσεων. Είναι αλήθεια ότι αυτή η προσέγγιση γεννά τον κίνδυνο μιας πλανητικής ομοιομορφίας. Για πρώτη φορά στην ιστορία όμως μπορούμε να ελπίζουμε σε μια παγκόσμια γνώση, αλληλεγγύη και κατανόηση. Σε πράγματα δηλαδή που αξίζουν οποιοδήποτε τίμημα και πρέπει να γίνουν κτήμα όλης της ανθρωπότητας.

Ακολουθεί σε λίγο και η 2η άποψη....

Παράθεση:
Originally posted by koyrsaros

Η δεύτερη περιέχει όσα επιχειρήματα θα ακούγαμε από τους πολέμιους της παγκοσμιοποίησης, αν φρόντιζαν να ουρλιάζουν λιγότερο και αφιέρωναν περισσότερο χρόνο στο διάβασμα, την αναζήτηση πληροφοριών και την ψύχραιμη ανάλυση των γεγονότων.

Διακρίνω ή όχι μια ειρωνική διάθεση για την 2η άποψη; Και αν είναι ειρωνία, απλώνεται σε όλες τις 'εναντίον' απόψεις;

Γιατί δεν νομίζω ο κόσμος που κατεβαίνει στους δρόμους να 'ουρλιάξει', δεν έχει συνειδητοποιήσει πια το τι παίζεται με την παραμύθα της παγκοσμιοποίησης!

Τουλάχιστον....όσοι την μάχονται απ'τα αριστερά! Και ούτε είναι κορόιδα για να σπάνε τα κεφάλια τους όπως στη Γένοβα, για σένα, για μένα ή τα παιδιά μας!

Διάβασα προσεχτικά την 'αισιόδοξη' άποψη! Έχω απαντήσεις.... Ξεκαθάρισε όμως πρώτα, πως εννοείς τη δεύτερη άποψη πριν μας την πεις, γιατί μέχρι τώρα έχουμε θρυνίσει νεκρούς!

Θα τρίζουν τα κόκκαλά τους!

Σαφέστατα και δεν υπάρχει ειρωνική διάθεση και όπως θα έχεις παρατηρήσει στα τόσα άρθρα μου ισχύει το ίδιο. Οπως υποσχέθηκα λοιπόν πιο πάνω , παραθέτω την 2η άποψη περί παγκοσμιοποίησης και ο καθένας κρατά για τον ευατό του, τον έναν έκ των δύο ορισμών.

2. Οι αντιρρήσεις στην παγκοσμιοποίηση

Η διαιώνιση της φτώχιας και των διακρίσεων

Τα πλεονεκτήματα του διεθνούς εμπορίου (γνωστά ως θεωρία του συγκριτικού πλεονεκτήματος) πρωτοδιατυπώθηκαν από τον Βρετανό οικονομολόγο David Ricardo και αποτελούν μια από τις παλαιότερες και γνωστότερες οικονομικές αρχές. Ο Ricardo απέδειξε με αδιάσειστο τρόπο ότι κάθε χώρα πρέπει να εξειδικεύεται σε ό,τι παράγει καλύτερα (ή πιο αποδοτικά) διότι με αυτόν τον τρόπο βελτιώνεται η παγκόσμια ευημερία.

Δυστυχώς όμως, το μοντέλο που χρησιμοποίησε ο Ricardo ήταν στατικό και δεν λάμβανε υπ' όψιν του τις τεχνολογικές, κοινωνικές και πολιτικές μεταβολές. Όπως λοιπόν σχολίαζαν οι Γερμανοί οικονομολόγοι:

"Αν εγώ (η Γερμανία) είμαι αγροτική χώρα και εσύ (η Βρετανία) βιομηχανική, είναι φυσικό να εξειδικευτώ στα αγροτικά προϊόντα και εσύ στα βιομηχανικά. Έτσι όμως εσύ θα αναπτύσσεις συνεχώς την υποδομή και την τεχνολογία σου, ενώ εγώ θα είμαι καταδικασμένος να καλλιεργώ για πάντα σιτάρι και ραπανάκια.

Το συμφέρον μου απαιτεί να θεσπίσω εμπόδια στις εισαγωγές (δηλαδή δασμούς) μέχρι να αναπτυχθεί η εγχώρια βιομηχανική παραγωγή μου και να αποκτήσει αρκετή ισχύ ώστε να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του διεθνούς ανταγωνισμού. Διαφορετικά, ακόμη και οι ελάχιστες μονάδες παραγωγής που διαθέτω θα κλείσουν και θα καταδικαστώ να μείνω για πάντα φτωχός και καθυστερημένος."

Παγκοσμιοποίηση λοιπόν σημαίνει διαρκές μονοπώλιο του πλούτου από τους ήδη ισχυρούς και πλήρες άνοιγμα των φτωχών αγορών για να στραγγαλίσουν τον εκεί ανταγωνισμό πριν αυτός ισχυροποιηθεί και γίνει "επικίνδυνος".

Η κατάργηση της δημοκρατίας
Θεωρητικά οι αποφάσεις για την ενίσχυση της παγκοσμιοποίησης λαμβάνονται από όλα τα κράτη του κόσμου σε διεθνείς διασκέψεις και οργανισμούς όπως ο ΠΟΕ (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου). Έτσι, παρέχεται σε κάθε χώρα η δυνατότητα να υπερασπίσει τα συμφέροντά της, εκφράζοντας τις απόψεις της και επηρεάζοντας τη λήψη των αποφάσεων.

Οι συζητήσεις όμως δεν είναι τόσο δημοκρατικές όσο φαίνονται και η τράπουλα είναι πάντοτε σημαδεμένη εκ των προτέρων. Για παράδειγμα, η "Παγκόσμια" Τράπεζα ανήκει κατά 51% στην αμερικανική κυβέρνηση, ενώ το "Διεθνές" Νομισματικό Ταμείο διοικείται από την ομάδα των πιο ανεπτυγμένων χωρών του κόσμου. Έτσι, οι "αμερόληπτες" τεχνοκρατικές αποφάσεις τους στην πραγματικότητα αποτελούν απλώς έκφραση των συμφερόντων των ήδη πλουσίων χωρών και αδιαφορούν πλήρως για τις κοινωνικές επιπτώσεις τους στον υπόλοιπο κόσμο.

Επίσης, παρά τον υποτιθέμενο διαφορετικό ρόλο του καθενός, όλοι αυτοί οι οργανισμοί λειτουργούν ως ένα σύνολο και όπως διδάχθηκε πρόσφατα η Αργεντινή η διαφωνία με έναν οδηγεί σε ομαδική απόρριψη από όλους (οι συμφωνίες συνδέονται μεταξύ τους με ειδικές ρήτρες και η διακοπή μιας συνεπάγεται αυτόματη παύση και όσων έχουν υπογραφεί με όλους τους άλλους διεθνείς οργανισμούς).

Τέλος, παρά την υποτιθέμενη δημοκρατική δομή τους, οι παγκόσμιοι οργανισμοί λειτουργούν υπό καθεστώς απόλυτης μυστικότητας που απαγορεύει τον δημόσιο έλεγχό τους, διευκολύνοντας την επιρροή των επιχειρηματικών lobby και "φιμώνοντας" τους λαούς και τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που πληροφορούνται τα γεγονότα μόνο από τις εφημερίδες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα βιασμού της δημοκρατίας αποτελεί η περίπτωση της αμερικανικής εταιρείες Metalclad η οποία, μέσω των μηχανισμών της NAFTA (Βορειοαμερικανική Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου) έλαβε 17 εκατομμύρια δολάρια αποζημίωση για τις αντιεμπορικές πρακτικές του μεξικανικού κράτους, επικαλούμενη το άρθρο 11 στη σχετικής συνθήκης. Η "αντιεμπορική" ενέργεια των Μεξικανών ήταν η διακοπή της κατασκευής του εργοστασίου διαχείρισης τοξικών αποβλήτων της Metalclad επειδή η εταιρεία δεν είχε λάβει άδεια και το κατασκεύαζε πάνω από τον υδροφόρο ορίζοντα μιας μεγάλης περιοχής χωρίς να έχει ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές!

Το πρόστιμο αυτό είναι φυσικά παράλογο. Αφού όμως η διακοπή των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης (ό,τι κι αν κάνει αυτή) περιορίζει το εμπόριο, το Μεξικό κρίθηκε ένοχο παρά το γεγονός ότι εφήρμοσε απλώς τους νόμους του και αναγκάστηκε να υποταχθεί στη θέληση των ισχυρών για να αποφύγει τις εμπορικές κυρώσεις. (Νόμος είναι μόνο το συμφέρον των πλουσίων.)

Το συγκεκριμένο παράδειγμα βέβαια αναφέρεται στην NAFTA. Δυστυχώς όμως, ανάλογες διατάξεις επιχειρείται να θεσμοθετηθούν και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) μέσα από μυστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ ανθρώπων που έχουν κάθε συμφέρον οι ισχυροί να γίνουν ισχυρότεροι και οι αδύναμοι να μείνουν για πάντα σε αυτή τη θέση. (Αναρωτιέμαι γιατί οι συζητήσεις του ΠΟΕ είναι πάντοτε μυστικές. Ίσως για να μη μαθαίνουν οι εξωγήινοι τι αποφασίζουν οι κυβερνήσεις της γης.)

Παγκοσμιοποίηση λοιπόν σαν 2ος ορισμός, σημαίνει παράκαμψη της εθνικής κυριαρχίας και των δημοκρατικών διαδικασιών μέσα από τη μυστική λειτουργία διεθνών οργανισμών με διοικήσεις διορισμένες από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου!

Πιστεύω να κάλυψα αρκετά το θέμα....

Το οτι ειμαστε ανθρωποι δεν σημαινει οτι δεν υπαγομαστε στους νομους της φυσης...ο ισχυρος παντα θα ειναι απο επανω.

Οπως καταλαβα τα αρθρα σας, το μοντελο το οποιο εχω στο μυαλο ειναι μια παραποιηση του αφεντη σκλαβου. Οχι ισως τοσο απολυτο βεβαια, μιας και σε ορισμενα θεματα οι αδυναμες χωρες/παραγωγοι θα ωφεληθουν, ενω σε αλλες ομως θα εχουνε αρνητικες συνεπειες.

Αυτο ομως το οποιο επισης καταλαβαινω ειναι πως η παγκοσμιοποιηση αποτελει κατι δεδομενο, κατι που ηδη υπαρχει σαν εννοια, κατι που σιγουρα θα επεκταθει σε πολλους τομεις της ζωης μας.

Δυο ομως πραγματα ειναι που θα ηθελα να ρωτησω:
1) Αυτοι που φωναζουν, σαν ενας ενιαιος φορεας (η οργανωση τους ειναι αρκετα μεγαλη και δεν προκειται για σκορπιους διαδηλωτες), εχουν να προτεινουν μετρα για την εξομαλυνση των συνθηκων της παγκοσμιοποιησης; Χαθηκαν ζωες, και αυτο εμενα μου λεει πως δεν προκειται για απλες διαδηλωσεις. Ξεσηκωθηκαν Αμερικανοι πολιτες και αυτο μου δηλωνει, δεδομενης της νοχελικοτητας των σαν λαος, πως τα πραγματα ειναι σοβαρα. Η παγκοσμιοποιηση ομως αποτελει ενα γεγονος...τι προτεινουνε;
2) Ειναι ποτε δυνατον να μην οδηγηθουμε σε τετοια κατασταση (παγκοσμιοποιηση); Η εξαγωγες/εισαγωγες για ενα κρατος αποτελουν ουσιαστικα πηγη ζωης. Η ελευθερη αγορα ωφελει σε πολλες περιπτωσεις και τους εγχωριους παραγωγους. Οπως σωστα ανεφερες κουρσαρε το παραδειγμα με τις μπανανες, υπαρχουν ενα σωρο αλλα με τα οποια χωρες υποαναπτυκτες καταφεραν να αυξησουν τα εσοδα τους, τα οποια σε ορισμενες περιπτωσεις ητανε μηδενικα, λογω της αρσης δασμων και της απελευθερωσης της αγορας. Δεν θα τους ωφελησει λοιπον η παγκοσμιοποιηση;

θα μου πειτε, και σωστα, πως ισως οι αντιρρησεις να στοχευουν στον ελεγχο τον οποιο θελουν να εχουν οι ισχυροι...γιαυτο ομως και παρεθεσα τον νομο της φυσης παραπανω. Και αν ακουγεται ισως σκληρο, λογω της ανεπτυγμενης νοημοσυνης μας σε σχεση με τα πλασματα του ζωικου βασιλιου, τοτε ρωτω το εξης:

Οταν για μια χωρα, π.χ. Ελλαδα, οι περισσοτερες οι οποιες ανηκαν στην ΕΕ, παλαιοτερα ΕΟΚ, εδιναν χρηματα. Οταν κονδυλια αμερικανικα η' γενικως Ευρωπαικα μας βοηθησαν να αναπτυχθουμε, και μας οθησαν να δραστηριοποιηθουμε στην παγκοσμια αγορα, περιμενουμε να μην εχουν οι πραξεις αυτες και το τιμημα τους;

(το οτι καταφεραμε αυτη τη στιγμη και ειμαστε απο τις μοναδικες χωρες που εισηγαγαν το Ευρω ομαλα στην οικονομια τους και δεν αντιμετωπιζουν μεγαλα προβληματα, προσωπικα τα αποδιδω το ελληνικο δαιμονιο, γιαυτο και δεν το αναφερω)

Δεν προσπαθω να παρω μια θεση...αυτη την στιγμη ομως ειλικρινα δεν μπορω να δω καποιο λογο για τον οποιο μια τετοια κινηση θα προσεβαλλε τα δικαιωματα μου. Σε παγκοσμιο επιπεδο κατανοω οτι ορισμενοι θα χασουν...ετσι ομως δεν γινεται συνεχεια;

Τι νομιζετε για τα παραπανω, γιατι ακομα θεωρω πως κατι χανω απο την εικονα

Η δεύτερη άποψη (συνέχεια)

To φαινόμενο 'παγκοσμιοποίηση' είναι κάτι που πρέπει να μας απασχολεί άμεσα! Είτε την αποδεχόμαστε, είτε όχι! Γιατί καθορίζει και θα καθορίσει τη ζωή μας για πολλά χρόνια ακόμα!

Αν οι μπανάνες γίνανε πιο φθηνές, πριν μερικά χρόνια.....τι γίνεται τώρα με τα κεράσια; Ας μην μπούμε σε τέτοιου είδος λογικές, αλλά ας καταλάβουμε πως λειτουργεί το σύστημα.

Σήμερα ήρθε η αδερφή μου και μου είπε να γεμίσω το ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου μου με βενζίνη γιατί από Δευτέρα θα έχουμε επ'αόριστον απεργία! Όταν την ρώτησα γιατί....μου είπε πως οι πρατηριούχοι αντιδρούν στις αποδείξεις με ταμειακές μηχανές που θέλει να επιβάλλει ο Σημίτης! Όπα λέω....την κάνει 'γυριστή' τώρα ξανά σε σοσιαλδημοκρατικά μέτρα. Προεκλογικά θυμόμαστε όλοι τι είμαστε!

Γιατί ο Καραμανλής μιλάει για φοροαπαλλαγές; Αναρωτηθήκατε; Γιατί, το ελεύθερο εμπόριο δεν επιτρέπει έλεγχο των τιμών. Κατά συνέπεια η φοροδιαφυγή.....είναι συνυφασμένη με τη λειτουργία του. Δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία, εώς καθόλου για έναν φιλελεύθερο η φοροδιαφυγή. Γιατί πιστεύει πως θα αυξάνεται η ανταγωνιστικότητα και οι τιμές θα πέσουν από μόνες τους!

Τι συμβαίνει με τους πρατηριούχους; Κλέβουνε το κράτος ασύστολα! Ο μόνος έλεγχος που μπορεί να κάνει το κράτος είναι στη συνδιαλλαγή με το χονδρέμπορα. Δηλαδή.....αν ο πρατηριούχος παραλάβει 50 τόνους βενζίνη, ξαναπάρει μετά από 3 μήνες.....σημαίνει ότι σε 3 μήνες έχει πουλήσει 50 τόνους! Με τις τιμές προκαθορισμένες σε ένα διάστημα συγκεκριμένο, η φορολόγηση γίνεται με βάσει τον πίνακα τιμών. Τόσα έσοδα....τόσος φόρος!

Έλα όμως, που ο πρατηριούχος τα κάνει πλακάκια με το χονδρέμπορα! Παραλαμβάνει 70 τόνους.....γράφει στα βιβλία ότι πήρε 50 και δεν πληρώνει φόρο για τους 20 τόνους! Η κλασσική ελληνική κομπίνα! Θυμάστε τι έγραψα για τη μεσιτική λογική; Με την απώλεια τέτοιων εσόδων σε ένα κράτος όπως η Ελλαδίτσα, η οικονομία της καταστρέφεται εύκολα, και οι τιμές....αυξάνουν-αυξάνουν....

Σε ευρεία, παγκόσμια κλίμακα....υπάρχει το λεγόμενο resale ή ελληνιστί "μεταπώληση"! Τι γίνεται; Αγοράζω απ'τον Έλληνα παραγωγό, το προϊόν απ'το εξωτερικό και το εισάγω ξανά με δεκαπλάσια αξία, και το πιο φοβερό: "ως ντόπιο, ελληνικό!" Φέξε μου και γλίστρησε! Να πως ανεβαίνουν οι τιμές, παρ'όλη την υποτιθέμενη ανταγωνιστικότητα!

Υγιείς ανταγωνιστικότητα ακόμα και με την νεοφιλελεύθερη έννοια, δεν είναι η συσσώρευση του κεφαλαίου στις τράπεζες και τις πολυεθνικές! Αφορά και το 'Αμέρικαν ντριμ'. Και η μικρή επιχείρηση, το μαγαζάκι, ο εμποράκος μπορεί και πρέπει να συμβάλει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας! Αυτό που ονόμαζε ο Έβερτ ως....'λαϊκός καπιταλισμός'!

Με την παγκοσμιοποίηση, θεωρητικά μπορεί μια μικρή επιχείρηση να αναζητήσει αγοραστές σε όλο τον κόσμο, μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου και των επικοινωνιών. Αυτό ήταν η ελπίδα! Στην πράξη όμως αποδείχθηκε πως τα μεγάλα τραστ ελέγχουν και κατευθύνουν κατά βούληση την αγορά, κάνοντας έτσι τις επενδύσεις σε παγκόσμιο επίπεδο εξαιρετικά αβέβαιες. Για παράδειγμα, αν η πολυεθνική που ελέγχει τα δορυφορικά συστήματα αποφασίσει διακοπή, αυτές οι εταιριούλες βυθίζονται! Και η τάση είναι......συρρίκνωση, συγχώνευση, διάλυση. Η συγχώνευση των Ελληνικών πετρελαίων με τον Όμιλο Λάτση έγινε, για να σωθεί ο Λάτσης! Ακόμα και οι μεγάλες εταιρείες έχουν πρόβλημα γιατί το άναρχο ελεύθερο εμπόριο, δημιουργεί άναρχους, αθέμιτους ανταγωνιστές! Και οι πιέσεις για μια μεγάλη εταιρία είναι πολύ περισσότερες.

Όπως και να το δεις, είτε από δεξιά, είτε από κεντρο-αριστερά....το πρόβλημα της διαχείρισης της ελεύθερης αγοράς φαίνεται πως οδηγεί σε αδιέξοδο! Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα! Θα έλεγα ότι φταίει ο αμερικανικός καπιταλισμός, αλλά θα με περάσετε για λαϊκιστή.

Τι μπορούμε να κάνουμε; Πολλά, πάρα πολλά! Για παράδειγμα, θέλεις 'Υβόννη' να κλείσεις το εργοστάσιό σου και να το δουλέψεις στη Βουλγαρία, απολύοντας Έλληνες εργαζόμενους; Κανένα πρόβλημα! Κάνε εξαγωγή τα προϊόντα σου στην Ελλάδα, όχι δηλαδή 'μεταφορά' σαν ελληνική εταιρία..... και θα σε τσακίσω στο φόρο!

Αναζητούμε εναλλακτικές αγορές και παράγουμε τα αντίστοιχα προϊόντα. Θυμηθείτε τι έχει συμβεί με το κίνημα των αγροτών στη Γαλλία! Τα έσοδά τους πλέον....ολοένα και μεγαλώνουν! Και μιλάμε για μια χώρα, όπως η Ελλάδα, υπερπλούσια σε φυσικό πλούτο! Η σωστή αγροτική πολιτική, μπορεί να δώσει μεγάλη ώθηση στην οικονομία. Ναι μεν, χρειάζεσαι βιομηχανοποίηση, αλλά η Ελλάδα είναι χώρα 10 εκατομμυρίων και όχι 50!

Δυστυχώς για μας, οι αποφάσεις πρέπει να παρθούν στις....Βρυξέλλες! Το παλεύουμε όμως απ'το δικό μας μετερίζι, εδώ!

Δεν ισχυρίζομαι ότι μπορούν να υπάρχουν υγιείς, βιώσιμες λύσεις μέσα στον καπιταλισμό, όπως κι αν τον διαχειριστούμε. Με τους υπάρχων νόμους της αγοράς, οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια στο νέο 'κραχ'! Τουλάχιστον όμως μπορούμε να μετριάσουμε τις δυσμενείς επιπτώσεις τις παγκοσμιοποίησης, ισχυροποιώντας το 'αδύναμο' κράτος - διαχειριστή πακέτων (Ντελόρ, κοινοτικό πλαίσιο στήριξης κλπ.), και να εναποθέσουμε τις ελπίδες μας σε μια νέα μελλοντική δυναμική του κινήματος!

Επειδή το post αυτό έγινε πάλι μεγάλο, αφήνω ανοιχτά πολλά ζητήματα που θέλω να συζητήσουμε μελλοντικά. Σκεφτείτε τις δυσμενείς επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης στο περιβάλλον (το παράδειγμα του koyrsarou είναι χαρακτηριστικό), στη δημόσια υγεία με τις μεταλλαγμένες τροφές. Σκεφτείτε τις 'οφ σορ' εταιρείες, τις φούσκες του χρηματιστηρίου, πόσο εύκολα διεισδύουν στην οικονομία τα μεγάλα κεφάλαια και πόσο εύκολα την εγκαταλείπουν. Σκεφτείται και πόσο εύκολα χάνεται, πραξικοματικά μια κερδισμένη αγορά και οι εξαγωγές σταματάνε (Αργεντινή).

Υπάρχει όμως μια μεγάλη αλτερνατίβα που πρέπει με πάθος να υποστηρίξουμε: Το fair trade! Η οργάνωση για το 'δίκαιο εμπόριο'. Θα εξηγήσω σε άλλο post, τι είναι, πως λειτουργεί, σε τι κατάσταση βρίσκεται, ποια είναι τα προβλήματα αλλά και η προοπτική του για ένα πιο ελπιδοφόρο μέλλον για την παγκόσμια αγορά!

H δικτατορία των στερεοτύπων...
Xρύσανθος Λαζαρίδης
Τα στερεότυπα είναι απλά θεωρητικά σχήματα, στατικά, άκαμπτα, απόλυτα, υπεραπλουστευτικά. Συνηθέστατα χρησιμοποιούν γενικεύσεις και παράγουν «ηθική απαξία» για εκείνους σε βάρος των οποίων στρέφονται. Στο παρελθόν έχουμε ζήσει τα στερεότυπα του «αντικομμουνισμού» στην Eλλάδα. Σήμερα ζούμε στο αστερισμό του «πολιτικώς ορθού». Που αποτελείται επίσης από τα στερεότυπα, τα οποία κυριαρχούν ακυρώνοντας κάθε ουσιαστικά συζήτηση, παράγοντας αδιέξοδα στην πολιτική και λειτουργώντας διχαστικά στην κοινωνία. Όποιος διαφωνεί με την εξωτερική πολιτική είναι «εθνικιστής» και «φιλοπόλεμος», δηλαδή απόβλητος. Όποιος διαφωνεί με την οικονομική πολιτική είναι «λαϊκιστής» - επίσης απόβλητος. Όποιος διαφωνεί με το «εκσυγχρονιστικό προφίλ» της κυβέρνησης Σημίτη είναι «αναχρονιστής», άρα απόβλητος εις την νιοστή...
Tα στερεότυπα στηρίζονται πάντα σε μισές αλήθειες. Aυτή είναι και η δύναμή τους: Eπικαλούνται μια πλευρά της πραγματικότητας. Kαι αποκρύπτουν τις υπόλοιπες - «αθέατες» - πλευρές της. Aυτή είναι, όμως, και αδυναμία τους: διότι από τη στιγμή που οι αθέατες πλευρές αποκαλύπτονται, τα στερεότυπα καταρρέουν. Συνήθως, για να δώσουν τη θέση τους σε άλλα στερεότυπα...
Πνευματική ηγεσία ενός τόπου είναι εκείνοι οι διανοητές που ανατρέπουν τα κυρίαρχα στερεότυπα και αντιστέκονται στον πειρασμό να καταφύγουν οι ίδιοι σε στερεότυπα. H κυριαρχία των ιδεών είναι απαραίτητη για τη συνοχή μιας κοινωνίας. Aλλά η κυριαρχία των ιδεών δεν ταυτίζεται απαραίτητα με τη δικτατορία των στερεοτύπων. H κυριαρχία των ιδεών οριοθετεί το πεδίο της συζήτησης με τις αντίπαλες ιδέες. H δικτατορία των στερεοτύπων εξοβελίζει εκτός συζήτησης της αντίπαλες ιδέες.
Oι ιδέες «ηγεμονεύουν», δηλαδή η κυριαρχία τους αναπαράγεται με όρους συναίνεσης. H δικτατορία των στερεοτύπων παράγει καταστολή-φίμωση των «διαφορετικών» και ασφυκτική χειραγώγηση των πάντων. H ιδεολογική ηγεμονία προσδιορίζει την ελευθερία επιλογής των προσώπων, ανάμεσα σε διαφορετικές απόψεις. H δικτατορία των στερεοτύπων αναιρεί την ελευθερία επιλογής, «δαιμονοποιώντας» τις «αιρετικές» απόψεις. H ιδεολογική ηγεμονία είναι όρος ομαλής λειτουργίας μιας σύγχρονης δημοκρατίας. H δικτατορία των στερεοτύπων παράγει «ελλείμματα δημοκρατίας» - όπου μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης υποεκπροσωπείται στους μηχανισμούς διαμόρφωσης Γνώμης.
Tέλος, η δικτατορία των στερεοτύπων είνα ασφαλές σύμπτωμα ιδεολογικής κρίσης μιας σύγχρονης κοινωνίας. Όπου οι παλαιές κυρίαρχες ιδέες δεν πείθουν πια, γι? αυτό και «οχυρώνονται» πίσω από άκαμπτα στερεότυπα - μέχρι να σαρωθούν από τις νέες ιδέες που αναδεικνύει η κοινωνική δυναμική. Στις μεταβατικές αυτές περιόδους εμφανίζονται φαινόμενα «Mακκαρθισμού», που σχεδόν πάντα γίνονται «μπούμεραγκ» ενάντια στους εμπνευστές τους. Mακκαρθισμός είναι η ενοχοποίηση των διαφωνίας και η δαιμονοποίηση των διαφωνούντων. Σήμερα, λοιπόν, εμφανίζονται τέτοια νοσηρά φαινόμενα «Mακκαρθισμού» - δηλαδή δικτατορίας στερεοτύπων.

H «παγκοσμιοποίηση» χωρίς ιστορική διάσταση...
Eνα σημαντικό παράδειγμα τέτοιων στερεοτύπων - δηλαδή απλουστευτικών σχημάτων, γενίκευσης, απολυτότητας και μισής αλήθειας - είναι ο ισχυρισμός ότι η παγκοσμιοποίηση καταργεί τα εθνικά κράτη και καθιστά «αναχρονιστική» την έννοια του εθνικού συμφέροντος. Πρόκειται για «στερεότυπο» και από οικονομική και από πολιτική και από ιστορική και από πολιτική άποψη:
- Aπό ιστορική άποψη, η παγκοσμιοποίηση, δηλαδή οι οικονομικές και επικοινωνιακές ανταλλαγές σε οικουμενική κλίμακα, πέρα από τοπικά σύνορα, δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Eίναι χαρακτηριστικό ολόκληρης της ιστορικής περιόδου των «νεωτέρων χρόνων» - από την ανακάλυψη του Nέου Kόσμου και της Tυπογραφίας, στα τέλη του 15 αιώνα. Έκτοτε, η παγκοσμιοποίηση αναπτύσσεται προς όλες τις κατευθύνσεις (τόσο οικονομικά, με ανταλλαγές πόρων, εμπορευμάτων και πρώτων υλών, όσο και επικοινωνιακά, με ανταλλαγές μηνυμάτων και μαζικά μέσα-δίκτυα) αναπτύσσεται συνεχώς με επιταχυνόμενους ρυθμούς, αναδεικνύοντας έθνη, όχι καταργώντας έθνη, αναδεικνύοντας και ενδυναμώνοντας εθνικά κράτη, όχι καταλύοντάς τα, αναδεικνύοντας και ενδυναμώνοντας εθνικές συνειδήσεις - όχι απαμβλύνοντάς τες.
Tο σύγχρονο εθνικό φαινόμενο και στην ιδεολογική, και στη θεσμική-κρατική του διάσταση είναι προϊόν της διαδικασίας παγκοσμιοποίησης των τελευταίων αιώνων - όχι υποψήφιο «θύμα» της. Όσοι θεωρούν την παγκοσμιοποίηση «πρόσφατο νεωτερισμό», δεν βλέπουν την ιστορική της διάσταση, εδώ και τέσσερις αιώνες! Δεν αντιλαμβάνονται ότι από ιστορική άποψη υπάρχει μια «θετική συσχέτιση» (positive correlation) ανάμεσα στην παγκοσμιοποίηση και τη γένηση και την ανάπτυξη του εθνικού φαινομένου - όχι την κατάλυσή του.
- Aπό πολιτική άποψη, τα πράγματα είναι ακόμα πιο αποκαλυπτικά. Aκόμα κι αν περιορίσουμε τον ιστορικό μας ορίζοντα στα τελευταία οκτώ χρόνια, θα δούμε κάτι εκπληκτικό: Ότι η σύγχρονη φάση της παγκοσμιοποίησης πολλαπλασιάζει τα εθνικά κράτη, δεν τα καταργεί. Aπό τα 1989 τα εθνικά κράτη που είναι ενταγμένα στον OHE έχουν αυξηθεί αριθμητικά κατά 40% περίπου - γεγονός μοναδικό στην ιστορία! Στο ίδιο διάστημα, δεν είναι τα εθνικά κράτη που διαλύονται, είναι οι πολυεθνικές ενώσεις που διαλύονται σε εθνικά κράτη (EΣΣΔ, Tσεχοσλοβακία, Γιουγκοσλαβία, Bοσνία-Eρζεγοβίνη). Aκόμα και μέσα στα δυτικά κράτη παρακολοθούμε είτε εθνικά αυτονομιστικά κινήματα να κερδίζουν έδαφος (Φλάνδρα στο Bέλγιο, Kαταλωνία στην Iσπανία, Kεμπέκ στον Kαναδά, Σκωτία στο Hνωμένο Bασίλειο), είτε εθνικές προτεραιότητες να κυριαρχούν στις επιλογές των κυβερνήσεων όλο και περισσότερο.
Για παράδειγμα, στη Γαλλία η υπερψήφιση του Mάαστριχτ στηρίχθηκε σε κατεξοχήν επιχειρήματα εθνικού συμφέροντος των Γάλλων: «Mόνο μέσα από τους συλλογικούς θεσμούς της Eυρώπης, μπορούμε να ελέγξουμε το δυναμισμό της Eνωμένης Γερμανίας». Aλλά και στη Γερμανία, ο Kαγκελάριος Kόλ επιχειρεί να πείσει τους συμπολίτες του να αποδεχθούν το «Eυρώ» επικαλούμενος επιχειρήματα κατ? εξοχήν εθνικού (ή μάλλον εθνικιστικού χαρακτήρα): «Aν, εμείς οι Γερμανοί επιχειρήσουμε να κυριαρχήσουμε στην Eυρώπη μόνοι μας, θα συσπειρώσουμε και πάλι τους πάντες εναντίον μας. Eνώ, αν ενταχθούμε μέσα στους θεσμούς της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, τότε θα κυριαρχήσουμε στους υπολοίπους Eυρωπαίους με τη...θέλησή τους»! Aκόμα και το εγχείρημα της ολοκλήρωσης προωθείται στα δύο σημαντικότερα ευρωπαϊκά κράτη με επιχειρήματα καθαρώς εθνικού συμφέροντος. Όχι με ιδεολογήματα «υπέρβασης του εθνικού»...
Συνολικά, λοιπόν, ακόμα και στη σύγχρονη φάση της, η παγκοσμιοποίηση δεν καθιστά αναχρονιστικό το εθνικό συμφέρον, αντιθέτως ενισχύει το εθνικό φαινόμενο σε Aνατολή και Δύση, σε επίπεδο αποσχιστικών κινημάτων και επισήμων κυβερνητικών επιλογών, το καθιστά κυρίαρχο ακόμα και σε ιστορικά εγχειρήματα ολοκλήρωσης.
H κατάρρευση ενός υποδείγματος
- Aπό οικονομική άποψη, χώρες που υιοθέτησαν στο παρελθόν το μύθο της παγκοσμιοποίησης ως αίτημα κατάργησης των εθνικών συνόρων, σήμερα το πληρώνουν οικονομικά. Πράγματι, ως «αντιπροσωπευτικά» του υποδείγματος της παγκοσμιοποίησης κάποιοι επεκαλούντο κράτη όπως οι «τίγρεις της Aπω Aνατολής» - η Σιγκαπούρη, η Tαϊβάν, η Iαπωνία, το Xόνγκ Kόνγκ και η Kορέα. Όχι εντελώς συμπτωματικά, ωστόσο, οι χώρες αυτές βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο δεινών οικονομικών κρίσεων. Για να το πούμε απλά, τις περισσότερες από αυτές, η σκληρή εργατικότητά τους ήταν που τις ανέδειξε, και η παγκοσμιοποίηση ήταν που τις...κατέστρεψε. Διότι όσες στηρίχθηκαν στην προσέλκυση ή στην παραγωγή «ζεστού χρήματος», έπρεπε να περιμένουν ότι κάποια στιγμή το ζεστό χρήμα θα τις εγκατέλειπε το ίδιο εύκολα όπως τους ήλθε...
Γι? αυτό και ήδη συζητούνται διεθνώς (π.χ. στην τελευταία Σύνοδο του APEC, του Συμφώνου Oικονομικής Συνεργασίας Eιρηνικού, στο οποίο συμμετέχουν, μεταξύ άλλών, HΠA, Kαναδάς, Iαπωνία και Kίνα) τρόποι να περιοριστούν οι παρενέργειες από την ανεμπόδιστη κίνηση κερδοσκοπικών κεφαλαίων από χώρα σε χώρα. Tο βασικό στοιχείο της παγκοσμιοποίησης, την οποία κάποιοι επικαλούνται σήμερα στην Eλλάδα ως «αναπόφευκτη και σωτήρια εξέλιξη» αποδεικνύεται πλέον όχι και τόσο «αναπόφευκτη» (αφού ήδη συζητούνται τρόποι περιορισμού της) ούτε και τόσο «σωτήρια» για τις χώρες που την επέλεξαν. Aλήθεια, ποιος σήμερα θα τολμούσε να μας προτείνει να μιμηθούμε την Σιγκαπούρη ή την Kορέα;
- Πέρα από την οικονομική πλευρά της παγκοσμιοποίησης, ή άλλη της πλευρά, η επικοινωνιακή, όχι μόνο δεν ισοπεδώνει τις διαφορετικές συλλογικές μορφές συνείδησης, αλλά αντίθετα τις αναζωπυρώνει, προκαλεί αντιστάσεις επανασυσπείρωσης γύρω από σύμβολα και ιδανικά που αναπαράγουν τη «διαφορετικότητα» - δεν ισοπεδώνει τους πάντες σε έναν «κοσμικό χυλό». Όσο δεν απειλείτο η συλλογική ταυτότητα διαφορετικών λαών, τα αντανακλαστικά τους ήταν αδρανή. Kανείς δεν νιώθει ανάγκη να υπερασπιστεί ό,τι θεωρεί «δεδομένο», ή εν πάση περιπτώσει ό,τι δεν νιώθει να απειλείται. Aντίθετα, στις σύγχρονες συνθήκες, η συλλογική ταυτότητα απειλείται από μηχανισμούς που καταργούν τις αποστάσεις και επιτρέπουν την άμεση και συνεχή επικοινωνία με όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Στις συνθήκες αυτές η συλλογική ταυτότητα- ετερότητα, παύει να θεωρείται «δεδομένη», καθίσταται «απειλούμενη», άρα υποκινεί αντανακλαστικά υπεράσπισής της.
Aυτός είναι και ο λόγος που όσοι ασχολούνται με το Internet - το σύμβολο αυτό της σύγχρονης, επικοινωνιακής παγκοσμιοποίησης - συναντούν όλο και περισσότερες ηλεκτρονικές «λίστες», όπου νέοι άνθρωποι από όλο τον κόσμο συζητούν με πάθος, και διαλέγονται εις βάθος, υπερασπίζοντας τη «διαφορετικότητά» τους. H παγκοσμιοποίηση δημιουργεί fora, κίνητρα και ευκαιρίες για να υπογραμμιστούν οι ποικίλες ετερότητες και για να ενισχυθούν οι ποικίλες ταυτότητες, μεταξύ των οποίων (και κυρίως) οι εθνικές ταυτότητες.
Άλλωστε οι «ταυτότητες» μεταξύ κάποιων (μελών μιας ομάδας) είναι ταυτόχρονα και «ετερότητες» (πρός άλλες ομάδες και τα μέλη τους). Tο αίτημα «συναδέλφωσης όλων», είναι αίτημα κατάργησης όχι μόνο των ετεροτήτων-διαφόρων, αλλά και των συλλογικών ταυτοτήτων - είναι στην πραγματικότητα αίτημα «απογύμνωσης» των ατόμων από κάθε συλλογική διάσταση και «αίσθηση του ανήκειν», είναι αίτημα ισοπέδωσης των πάντων σε έναν «κοσμικό χυλό». Aυτό όμως, δεν είναι ούτε προοδευτικό ούτε σύγχρονο, ούτε καν «εκσυγχρονιστικό» - είναι εφιαλτικό και απάνθρωπο. H παγκοσμιοποίηση στο χώρο της επικοινωνίας απελευθερώνει δυνάμεις αντίστασης στην ισοπέδωση, και αναδεικνύει μορφές ταυτότητας, κυρίως εθνικής και πολιτιστικής συλλογικότητας.
Tο αληθινά σύγχρονο...
Tο εθνικό επιστρέφει στο προσκήνιο λόγω της παγκοσμιοποίησης - δεν αναιρείται. Mόνο που η σύγχρονη εμφάνιση του εθνικού φαινομένου, έχει μιαν ουσιώδη διαφορά από το παραδοσιακά «εθνικό»: Mέχρι τώρα τα έθνη συχνά έτειναν προς την εσωστρέφεια και την αυτάρκεια. Aναπαρήγοντο ως κλειστά συστήματα - ως «φρούρια». Aυτή η έννοια του «οχυρού», είναι όντως αναχρονιστική. Tα σύγχρονα έθνη θα επιβιώσουν μόνο ως ανοικτά σε ροές πληροφοριών, μηνυμάτων και ανταλλαγών με τον έξω κοσμο. Θα επιβιώσουν μόνο ως ανταγωνιστικές συλλογικότητες σε έναν ανταγωνιστικό κόσμο. H παγκοσμιοποίηση, στη σημερινή φάση της, υποχρεώνει τα έθνη να γίνουν ανταγωνιστικά - δεν τα καταργεί.
Kάποια άλλα στερεότυπα που κυριαρχούν στην Eλλάδα σήμερα, αποκαλύπτουν την αντίφαση όσων ενδίδουν στον πειρασμό των στερεοτύπων ή όσων υποκύπτουν στη δικτατορία τους:
Για παράδειγμα, το στερεότυπο της «σκληρής δραχμής». Περιέργως, εκείνοι που επικαλούνται την «παγκοσμιοποίηση», επιμένουν στη διατήρηση μιας τεχνητά υψηλής ισοτιμίας του εθνικού νομίσματος. Aποστρέφονται και εξορκίζουν ως «κερδοσκοπία» την κατ? εξοχήν σύγχρονη οικονομική μορφή την ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων. Kαι προσπαθούν να ενταχθούν στη σύγχρονη αρένα της παγκοσμιοποίησης, όχι αναβαθμίζοντας την ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας (όπως κάνουν όλοι οι εταίροι μας), αλλά «θωρακίζοντας» το εθνικό νόμισμα σε μη βιώσιμα επίπεδα, και με τρόπους που υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας (υψηλά βραχυπρόθεσμα επιτόκια, εξωτερικούς δανεισμούς σε συνάλλαγμα κ.λπ.)
H αδυναμία τους να αντιληφθούν τη σημασία της ανταγωνιστικότητας στις σύγχρονες συνθήκες παγκοσμιοποίησης, είναι πράγματι εκπληκτική: αποκηρύσσουν το εθνικό στοιχείο, αλλά διακηρύσσουν έναν ιδιότυπο νομισματικό εθνικισμό («ουδείς μπορεί να πλήξει τη δραχμή», «θα σπάσουν τα μούτρα τους οι κερδοσκόποι» κ.λπ). Eπείγονται για την «ονομαστική σύγκλιση» υιοθετώντας πολιτικές πραγματικής απόκλισης (υψηλότερους φόρους, μη ρεαλιστικές συναλλαγματικές ισοτιμίες, συνέχιση της αύξησης του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων, παρά τις δεσμεύσεις για τη μείωσή τους, αδυναμία αποκρατικοποιήσεων, διατήρηση «μαύρων τρυπών» τύπου «Oλυμπιακής» κ.λπ.)
- Ένα ακόμα στερεότυπο αφορά την εξωτερική πολιτικη. Διακηρύσσουν μια «πολιτική Eιρήνης». Όμως η Eιρήνη δεν είναι διακηρυγμένος πολιτικός στόχος κανενός κράτους. Tα κράτη διακηρύσσουν στόχους προάσπισης των εθνικών τους συμφερόντων, τα οποία προσπαθούν να αποδείξουν ως «συμβατά» με τη σταθερότητα στην περιοχή τους και με τις τοπικές επιδιώξεις μεγάλων δυνάμεων.
H γεωπολιτική σταθερότητα δεν είναι στασιμότητα. Δεν αντίκεται, κατ? ανάγκην, σε αλλαγές συσχετισμών και συνόρων. Aντίθετα στηρίζεται σε συσχετισμούς. H γεωπολιτική σταθερότητα προϋποθέτει, με τη σειρά της, ισορροπία δυνάμεων ή αξιοπιστία αποτρεπτικής ισχύος. Tο διεθνές δίκαιο δεν εξασφαλίζει τα σύνορα εις το διηνεκές. Aντίθετα, όταν οι συσχετισμοί αλλάζουν παρακολουθούμε κράτη να διαλύονται και νέα να αναφύονται στο όνομα της σταθερότητας.
Ένα σύγχρονο κράτος είναι «ανταγωνιστικό» στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, όταν διαθέτει είτε ανταγωνιστικότητα ισχύος έναντι των γειτόνων του, είτε αξιοπιστία αποτροπής έναντι ισχυροτέρων δυνάμεων, που θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν το «στάτους κβο» στην περιοχή του. Ένα κράτος που (με διακηρύξεις πασιφιστικού χαρακτήρα) υπονοεί και διαμηνύει την απροθυμία του να αντισταθεί σε ξένες επιβουλές, δεν λειτουργεί αποτρεπτικά - λειτουργεί «κατευναστικά»! Δεν προάγει τη σταθερότητα, ενθαρρύνει, έστω και άθελά του, αποσταθεροποιητικές κινήσεις των αντιπάλων του. Δεν βρίσκει ισχυρούς «συμμάχους», εμφανίζεται ως η «αδύνατη πλευρά» μιας τοπικής διαμάχης και απομονώνεται διεθνώς. Διότι στο διεθνή στίβο η απομόνωση είναι η μοίρα των αδυνάτων - όχι των αδίκων...
Όσοι συμμερίζονται τα στερεότυπα περι «ειρηνόφιλης πολιτικής» κ.λπ., δεν αντιλαμβάνονται ότι ο σύγχρονος κόσμος συγκροτείται από πάσης φύσεως ισορροπίες δυνάμεων και συγκρούσεις συμφερόντων. Tο χειρότερο: δεν υποπτεύονται ότι η λεγόμενη παγκοσμιοποίηση δεν αμβλύνει τις αντιθέσεις - τις οξύνει. Δεν καταργεί τις εντάσεις - τις πολλαπλασιάζει και τις επιτείνει.
Δεν ισοπεδώνει τις διαφορές ανάμεσα στους λαούς - τις αναζωπυρώνει και τις μετασχηματίζει. Δεν αντιλαμβάνονται, κυρίως, ότι πραγματική πολιτική Eιρήνης είναι εκείνη που διατηρεί τις ισορροπίες - δεν τις αφήνει να ανατραπούν εις όφελος του αντιπάλου.
Aπό τα «εκσυγχρονιστικά» στερεότυπα στις σύγχρονες ιδέες
Tο σύμπλεγμα των σχηματικών και άκαμπτων ιδεοληψιών ήδη αποκαλύπτει τα πρώτα του σοβαρά ρήγματα. H δικτατορία των στερεοτύπων στην Eλλάδα μοιάζει λιγότερο ισχυρή και λιγότερο ανθεκτική απ? όσο ήθελαν κάποιοι να μας πείσουν. Πριν λίγους μήνες μόνο, ελάχιστοι τολμούσαν να αμφισβητήσουν το «μίγμα» της οικονομικής πολιτικής. Σήμερα πληθαίνουν καθημερινά εκείνοι που το αμφισβητούν σοβαρά. Πριν λίγους μήνες ελάχιστοι τόλμησαν να διαφωνήσουν με τη «Mαδρίτη». Σήμερα δεν βρίσκεται κανείς να την υπερασπιστεί! Mε τη δικτατορία των στερεοτύπων συμβαίνει κάτι ανάλογο και με τη δικτατορία των τάκνς. Όσο δίνει την αίσθηση «παντοδυναμίας» κυριαρχει άνετα. Όταν εμφανιστούν τα πρώτα σοβαρά ρήγματα, τότε η κατάρρευσή της είναι θέμα χρόνου, καθώς η αμφισβήτηση γίνεται χιονοστιβάδα.

Διεθνοποίηση βς Παγκοσμιοποίηση!

Αν κατάλαβα καλά nicks, ξεκίνησες με τη δικτατορία των στερεοτύπων, συνέχισες με τη γνώμη ότι η παγκοσμιοποίηση δεν αποτελεί κίνδυνο για τα εθνικά κράτη (ίσα-ίσα αυξάνει τον αριθμό τους), μίλησες για την ιστορικότητα της παγκοσμιοποίησης και για την αναγκαιότητα ανταγωνιστικότητας η οποία επιβάλεται ως μοναδική συνθήκη απ'την παγκοσμιοποίηση!

Δεν θα διαφωνήσω με την ιστορικότητα! Η έννοια του ελεύθερου εμπορίου, ξεκινάει απ'τα χρόνια της......αποικιοκρατίας!

Αυτό με τα εθνικά κράτη......μήπως είναι το 'διαίρει και βασίλευε';

Υγιής ανταγωνιστικότητα με όρους ιμπεριαλιστικούς γίνεται; Ή μήπως ο οικονομικός ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ και βάλε......δεν υπάρχει;

Αλλά.....τι είναι αυτό που σε κάνει εσένα να πιστεύεις ότι η ανταγωνιστικότητα θα λύσει το πρόβλημα; Γιατί......η λογική λέει......αν κάποιος κερδίζει αγορές, κάποιος άλλος τις χάνει! Μακριά από εμάς το πρόβλημα......και όπου θέλει ας πάει; Χμ...., ούτε αυτό πια είναι τόσο απλό! Η παγκοσμιοποίηση φέρνει οικονομική εξάρτηση πολύ διαφορετική απ'ότι είχαμε συνηθίσει!

Τώρα η ορολογία που υιοθετεί κανείς πρέπει να έχει ιστορική θεμελίωση. Αυτό που κάποιοι οραματίζονται ως 'υγιής' παγκοσμιοποίηση, δεν είναι μακριά απ'την 'διεθνοποίηση' ! Ενώ όμως ο πρώτος όρος κατασκευάστηκε την τελευταία εικοσαετία, ο δεύτερος.......μένει αναλλοίωτος στους αιώνες!

Άλλο το ένα και άλλο το άλλο! Κανένας δεν πολεμάει την πρόοδο της τεχνολογίας, των επικοινωνιών, το Internet.....αλλά αρκετοί προβληματίζονται αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται! Για παράδειγμα.......η μεσιτική λογική (αναπόφευκτη κατά τη γνώμη μου) έφερε υψηλές κρατήσεις στις συναλλαγές ηλεκτρονικού εμπορίου. Αυτό θεωρείται η σύγχρονη ληστεία του 3ου κόσμου! Όταν οι τρίτες χώρες είναι δέσμιες να μην αποκτήσουν ποτέ σοβαρά μέσα παραγωγής, επεξεργασίας, διάθεσης, αλλά πάντα να πουλούν τα προϊόντα τους στους μεσίτες, υπάρχει μια κοινωνική αδικία! Η αντιπρόταση ήταν να δίνεται το 1% της συναλλαγής ως φόρος ενίσχυσης του τρίτου κόσμου (ικανό να λύσει το πρόβλημα της πείνας). Ούτε αυτό έγινε αποδεκτό!

Είχα υποσχεθεί να μιλήσω για την οργάνωση του δίκαιου εμπορίου (fair trade). Ξεκίνησε στη Γαλλία και έβαλε στο παιχνίδι του εμπορίου, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις.

Βάση θεσμού......μια μη κερδοσκοπική εταιρία, δεν αποτελείται από μετόχους, αλλά τα κέρδη είναι υποχρεωτικό ξαναεπενδυθούν στην ίδια την εταιρία. Καταργεί με άλλα λόγια, τη λογική της υπεραξίας του μεσίτη!

Ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια σε κάποια βασικά είδη διατροφής, όπως είναι ο καφές, το τσάι, η σόγια με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, τον καφέ Max Havelar! Η εμπορική συναλλαγή με τον παραγωγό διαφέρει στο ότι, ενώ οι κοινές κερδοσκοπικές εταιρείες δίνουν μόλις 2-3% του συνολικού κέρδους στον παραγωγό (τον αγρότη, τον κτηνοτρόφο, κλπ), εδώ πηγαίνει το 45% και πλέον!

Που παρουσιάζεται πρόβλημα; Αυτά τα προϊόντα μποϊκοτάρονται απ'τις ίδιες τις κυβερνήσεις γιατί 'χαλάνε' την αγορά με το σκεπτικό ότι.....'δημιουργούν αθέμιτο ανταγωνισμό!' (Ακούστε...ακούστε.....)

Στην πράξη, όπου το fair trade δεν διώκεται, αδυνατεί ακόμα να πείσει τους παραγωγούς....γιατί δεν μπορεί να απορροφήσει μεγάλες ποσότητες προς επεξεργασία! Και οι παραγωγοί με τη σειρά τους, φοβούνται να πάνε κόντρα στις μεγάλες πολυεθνικές για να μην χάσουν.....το ξεροκόμματο!

Άλλωστε, πόσοι από μας στην Ελλάδα γνωρίζουμε τον Max Havelar και που μπορούμε να τον βρούμε; Είμαστε ακόμα πολύ πίσω! Οι Γάλλοι είναι αρκετά πιο....προχωρημένοι!

Αυτά.